نقد و بررسی بازی Silent Hill f

مقدمه

سری Silent Hill همیشه فراتر از «هیولاهای در مه» بوده است. بهترین نسخه‌های این مجموعه به سراغ زخم‌های شخصی و فرهنگی رفته و وحشت روان‌شناختی را با کابوس‌های ماورایی در هم آمیخته‌اند. حالا با Silent Hill f شاهد جسورانه‌ترین تغییر مسیر این فرنچایز هستیم؛ سفری که مهِ شهر آمریکایی سایلنت هیل را کنار گذاشته و ما را به ژاپن دهه‌ ۱۹۶۰ می‌برد. این بازی بار سنگینی را بر دوش می‌کشد؛ چرا که آینده‌ی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین فرنچایزهای ترسناک تاریخ بازی‌های ویدیویی عملاً به موفقیت یا شکست آن وابسته است. اگر این اثر جواب ندهد، احتمالاً می‌تواند به منزله‌ی «میخ آخر تابوت» برای این نام افسانه‌ای باشد.

Silent Hill f نخستین قسمت کاملاً اورجینال این سری بعد از بیش از یک دهه است و استودیوی NeoBards Entertainment مأموریت دشوار احیای این نام را بر عهده دارد. تیم سازنده به‌جای تکرار نمادهای آشنا، تصمیم گرفتند راهی تازه را امتحان کنند: داستان از شهر کوچک و مه‌آلود مِین آمریکا جدا می‌شود و به یک منطقه‌ی روستایی ژاپن در دهه‌ی 1960 می‌رود.

این تغییر مکان به معنای خداحافظی با عناصر تکراری مثل پرستاران زامبی‌گونه یا خود Pyramid Head است. هرچند حال‌وهوای مه، دنیای کابوس‌گونه‌ی موازی، نقشه‌ای که با یادداشت‌های دستی به‌روزرسانی می‌شود و هیولاهای نمادینِ روانی همچنان حضور دارند، اما همه چیز با هویت ژاپنی بازآفرینی شده است. هیولاها این‌بار موتیف‌های گلی و فولکلور آسیایی دارند و طراحی مبارزات نیز با تمرکز بیشتر روی سلاح سرد از نو ساخته شده است. نتیجه‌ی کار، همان شوک تازه‌ای را به مجموعه می‌دهد که Resident Evil 7 برای فرنچایز رقیبش به ارمغان آورد.

داستان

داستان در دوران شووا ژاپن روایت می‌شود. قهرمان بازی، هیناکو شیمیزو، یک دختر نوجوان است که در روستای کوهستانی «اِبیسوگائوکا» زندگی می‌کند. او برخلاف معیارهای محافظه‌کارانه‌ی جامعه، علاقه‌ای به مد و رفتارهای کلیشه‌ای دخترانه ندارد و بیشتر با پسرها وقت می‌گذراند. با این حال از زمان بلوغ، چه از سوی دختران حسود و چه پسران شیفته، زیر ذره‌بین نگاه جنسی و قضاوت‌های پیوسته قرار گرفته است. در مرکز داستان، هیناکو، زیر بار انتظارات خفه‌کننده‌ی خانواده و جامعه‌اش دست‌وپا می‌زند. روایت بازی بی‌پرده به انتقاد از ازدواج‌های سنتی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه سرنوشت هیناکو به‌جای خواسته‌های خودش، توسط سنت‌ها و جاه‌طلبی والدینش تعیین می‌شود. بازی با جسارت، موضوعات حساسی مانند خشونت خانگی و کودک‌آزاری را به تصویر می‌کشد؛ روابط هیناکو با پدر و مادرش ترسناک اما واقع‌گرایانه است و نشان می‌دهد چگونه در خانواده‌هایی که ظاهر را به دلسوزی ترجیح می‌دهند، چرخه‌ی آزار ادامه می‌یابد. این لایه‌های عمیق، وحشت ماورایی بازی را واقعی‌تر و تاثیرگذارتر می‌کنند.

روابط پیچیده با دوستان، شایعات و انتقادات خانواده، و احساس فشار اجتماعی، همه به نقطه‌ی انفجار می‌رسند وقتی مهی مرموز روستا را می‌پوشاند و بیشتر ساکنان ناپدید می‌شوند. موجودات کابوس‌وار جای انسان‌ها را می‌گیرند و هیناکو باید با کمک دوستانش راهی برای فرار پیدا کند، در حالی که هیولاهایی که با اضطراب‌ها و ترس‌های او شکل گرفته‌اند، مدام تعقیبش می‌کنند.

این روایت به‌وضوح یادآور سفر روانی جیمز ساندِرلند در Silent Hill 2 است اما رنگ و بوی ژاپنی و پرداخت عمیق شخصیت‌ها آن را متفاوت می‌کند. نویسنده‌ی سناریو Ryukishi07 (خالق When They Cry) با ظرافت به موضوعاتی چون سوءاستفاده‌ی جنسی، نقش‌های جنسیتی سنتی، اعتیاد و روابط سمی می‌پردازد. نتیجه‌ی کار بالغانه و تأثیرگذار است و هیناکو به‌عنوان یکی از بهترین شخصیت‌های اصلی این فرنچایز در ذهن می‌ماند.

دنیای زنده و اتمسفری ناب

مکان‌های بازی الهام گرفته از شهر واقعی گِرو در ژاپن است. اِبیسوگائوکا شهری کوهستانی، منزوی و در حال زوال است که تاریخچه‌ی دقیق و پرجزئیاتی دارد: از زلزله‌ها و سیل‌های گذشته گرفته تا افسانه‌های روباه مقدس و صنایع رو به افول معدن و سدسازی. این جزئیات اکتشاف را لذت‌بخش می‌کند؛ از میان‌بُرها و قفل و کلیدهای کلاسیک گرفته تا رازها و مناطق اختیاری که پاداش‌های داستانی و ترس‌های ناگهانی در دل خود دارند. سکانسی در مدرسه‌ی قدیمی هیناکو با ترکیب معما، اتمسفر سنگین و مواجهه با دشمنان، به تنهایی می‌تواند «بهترین لحظه‌ی سال» لقب بگیرد.

یکی از برجسته‌ترین عناصر Silent Hill f استفاده از اسطوره‌های ژاپنی است. روباه که در افسانه‌ها به ایزد شینتویی «اینانری» (Inari) مرتبط است، در سراسر بازی حضور دارد. او گاهی راهنما و گاهی نشانه‌ی نابودی است. این دوگانگیِ «رهایی یا تباهی»، همان ابهام همیشگی سایلنت هیل را یادآور می‌شود و وحشت را به‌طور منحصربه‌فردی در فرهنگ ژاپن ریشه می‌دهد.

صداگذاری و موسیقی، شاهکار دیگری است. آکیرا یامائوکا با قطعات امبینت خاص خود بازگشته و ترکیب آن با سازهای سنتی ژاپنی مانند طبل تایکو، فلوت شاکوهاچی و بایوا، فضایی بی‌همتا می‌سازد. لحظات سکوت، صدای باد میان شالیزارها و ناله‌های نامرئی شیاطین واقعاً مو به تن سیخ می‌کند.

گیم‌پلی: ترکیب هوش و وحشت

گیم‌پلی بین دو بخش معماهای پیچیده و مبارزات تقسیم می‌شود. پازل‌ها در سطحی هستند که طرفداران قدیمی را راضی می‌کند و از فرهنگ ژاپنی الهام می‌گیرند؛ مثل معمایی که شامل پلاک‌های «اِما» و ارواح «یوکای» است.

اما مبارزات در ابتدا ناامیدکننده به‌نظر می‌رسند: انیمیشن‌های خشک، حرکات کمی ناپیوسته و شباهت ناخواسته به بازی‌های «سولزبورن» باعث می‌شود ابتدای کار حس خوبی نداشته باشید. با این حال، پس از مدتی عمق سیستم خود را نشان می‌دهد: جاخالی‌های دقیق، ضربات سبک و سنگین، حرکات ویژه‌ی سلاح‌ها، پارری و حتی امکان شخصی‌سازی سبک مبارزه با «اُماموری»ها و ارتقای مهارت‌ها. باس‌فایت‌ها پرتنش و استراتژیک‌اند، هرچند بهترین لحظات همان سکانس‌های فرار و مخفی‌کاری است که یادآور ترس خالص قسمت‌های اولیه‌ی مجموعه است.

اتمسفر، موسیقی و جلوه‌های بصری

از نظر بصری، Silent Hill f خیره‌کننده است:

• روستاهای در حال پوسیدگی که با رشدهای قارچی سرخ‌رنگ پوشیده شده‌اند.
• راهروهای مدرسه که به تونل‌های خفه‌کننده‌ی ریشه و گلبرگ بدل می‌شوند.
• معابدی که به‌عنوان نقطه‌ی ذخیره عمل می‌کنند و هم‌زمان حس احترام و هراس را القا می‌کنند.

طراحی رابط کاربری و ویژگی دفترچه‌ی یادداشت هیناکو، که شامل طرح‌های هیولاها و محیط‌هاست، توجه وسواس‌گونه‌ی تیم سازنده به جزئیات را نشان می‌دهد.

عملکرد فنی و ارزش تکرار

روی PS5 بازی اغلب روان است اما گاهی افت فریم و لگ در محیط‌های پر از رشد قارچی دیده می‌شود. چند به‌روزرسانی می‌تواند این مشکلات را برطرف کند.

بازی ۵ پایان متفاوت دارد که هرکدام تفسیر تازه‌ای از سرنوشت هیناکو ارائه می‌دهند و انگیزه‌ی بالایی برای تجربه‌ی دوباره فراهم می‌کنند؛ درست در راستای سنت همیشگی سایلنت هیل که بر ابهام و برداشت شخصی تأکید دارد.

جمع‌بندی

Silent Hill f موفق می‌شود روح اصلی سری را حفظ کرده و همزمان آن را به‌روز کند:

• فضایی غنی و منحصربه‌فرد که فرهنگ ژاپن را در تار و پود خود دارد.
• قهرمانی عمیق و چندلایه که یکی از به‌یادماندنی‌ترین شخصیت‌های فرنچایز است.
• موسیقی و صداگذاری کم‌نظیر که بارها مخاطب را میخکوب می‌کند.
• معماهای هوشمندانه و گیم‌پلی‌ای که پس از کمی صبر، پاداش می‌دهد.

هیناکو به‌عنوان قهرمانی انسانی و شکننده، اما در نهایت مقاوم، یکی از به‌یادماندنی‌ترین شخصیت‌های وحشت مدرن است. Silent Hill f با روایت پرقدرت نوشته‌ی Ryukishi07، جلوه‌های بصری چشمگیر، موسیقی فراموش‌نشدنی یامائوکا و تم‌های عمیق، تجربه‌ای است که مدت‌ها پس از پایان بازی در ذهن می‌ماند.

با وجود مشکلاتی مثل افت فریم و نبردهای پایانی بیش از حد اکشن و نقص در انیمیشن‌های مبارزه و گاهی سفتی حرکات، این عنوان یک گام جسورانه و زیبا برای مجموعه‌ی سایلنت هیل است—اثری که معنای «زیبایی در وحشت» را دوباره تعریف می‌کند و نشان می‌دهد این سری همچنان می‌تواند مرزهای ژانر ترس را جابه‌جا کند.

Silent Hill f
03 مهر 1404